Polską racją stanu jest przede wszystkim zachowanie niepodległości, zabezpieczenie nienaruszalności granic, zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom oraz gwarancja dobrobytu. W obliczu agresywnej polityki Rosji oraz wyzwań wynikających z dążeń do federalizacji i centralizacji w Unii Europejskiej, Polska stoi przed fundamentalnym wyborem strategicznym: kontynuować aktywne wsparcie Ukrainy albo ograniczyć zaangażowanie i liczyć na samoograniczenie Rosji. Niniejsza analiza ocenia konsekwencje obu podejść z perspektywy kluczowych celów państwa, mając na uwadze konieczność ochrony suwerenności i stabilności regionu.
- Ukraina jako bufor strategiczny
Silna i niepodległa Ukraina stanowi naturalną barierę geopolityczną pomiędzy Polską a Rosją. Gdyby Ukraina upadła lub została zdominowana przez Rosję, Polska znalazłaby się w bezpośrednim sąsiedztwie rosyjskich wojsk, co znacząco zwiększyłoby ryzyko militarne, polityczne i gospodarcze. Zachowanie niepodległości Ukrainy jest zatem elementem ochrony terytorialnej Polski. - Charakter rosyjskiej polityki ekspansji
Historia polityki zagranicznej Rosji wskazuje, że Federacja Rosyjska poszerza swoje wpływy, dopóki nie napotka silnego oporu. Przykłady Gruzji (2008), Krymu (2014) i Donbasu (2014–2021) pokazują, że pasywność Zachodu zachęcała do dalszej agresji. Liczenie na to, że Rosja się samoograniczy, jest nieuzasadnione – zarówno historycznie, jak i strategicznie. - Koszty wsparcia Ukrainy a bezpieczeństwo Polski
Pomoc udzielana Ukrainie – wojskowa, humanitarna i finansowa – wiąże się z kosztami, jednak należy ją traktować jako inwestycję w bezpieczeństwo narodowe. Alternatywą byłoby znaczące zwiększenie wydatków na obronę własnych granic w sytuacji bezpośredniego sąsiedztwa z Rosją. Wsparcie Ukrainy umożliwia prowadzenie polityki odstraszania z dala od polskich granic. - Ryzyka związane z brakiem wsparcia
Brak dalszego wsparcia dla Ukrainy oznacza realne ryzyko jej przegranej lub fragmentacji. W takim scenariuszu Rosja zyska kontrolę nad ukraińskimi zasobami, przemysłem i ludnością, co wzmocni jej potencjał militarny i polityczny. Polska w takiej sytuacji stanie się państwem granicznym wobec bezpośredniego zagrożenia ze strony Rosji. - Rekomendacje strategiczne
Polska powinna kontynuować wspieranie Ukrainy, ściśle powiązując to z własnymi interesami bezpieczeństwa. Równocześnie należy:
- dbać o interesy narodowe w relacjach bilateralnych (np. rolnictwo, transport);
- rozwijać regionalne sojusze bezpieczeństwa (B9, Trójmorze);
- utrzymywać aktywną pozycję w NATO i UE, we współpracy z państwami wschodniej flanki;
- inwestować w siły zbrojne i odporność społeczną.
Wsparcie Ukrainy nie wynika wyłącznie z solidarności, ale z chłodnej kalkulacji:
im mniejsza i słabsza Rosja, tym bezpieczniejsza Polska.
Mariusz Patey
